کارنامه فعالیت مناطق آزاد در سال ۹۸

مناطق آزاد به عنوان یکی از راهبردی‌ترین و مهم‌ترین مناطق تجاری و اقتصادی ایران همواره مورد توجه سرمایه‌گذاران بوده است در این گزارش نگاهی بر نحوه عملکرد مناطق ازاد هفتگانه کشور انداخته و دستاوردهای این مناطق بازبینی شده است که در ادامه می‌توانید این گزارش را بخوانید:

سال ۹۸ سالی موفق در تولید و صادرات

یکی از پر فراز و نشیب‌ترین سال‌ها برای مناطق آزاد در حوزه اقتصادی و سرمایه‌گذاری سال ۹۸ بود. در این سال مطرح شدن موضوع حذف معافیت‌های مالیاتی در مناطق آزاد از جمله موضوعاتی بود که کمی از انرژی فعالان اقتصادی و مسئولان در این مناطق کاست، این موضوع در واقع یکی از مهم‌ترین امتیازات و مشوق‌های سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد به شمار می‌رود که در جریان اصلاح روال معافیت‌های مالیاتی و ممانعت از فرار مالیاتی در کشور به آن پرداخته شد و موضوع معافیت‌های مالیاتی در مناطق آزاد هم بر سر زبان‌ها افتاد. علاوه بر این موضوع، موفقیت‌های مناطق آزاد در تولید، صادرات و... در سال ۹۸ از جمله مباحثی بود که مورد توجه بسیاری از اقتصاددانان قرار گرفت.

در تدوین برنامه و بودجه سال ۹۸ سازمان‌های مناطق آزاد ملزم به همخوانی پروژه‌های عمرانی جدید با طرح جامع توسعه مناطقشان شدند، همچنین مجاز شدند که ۵ درصد از هزینه‌های عمرانی خود را صرف طرح‌ها و پروژه‌های صرفا مطالعاتی نمایند. در زمینه فرآیند‌هایی مانند ثبت سفارش نیز اقدامات خوبی در سال ۹۸ صورت گرفت و مطمئنا در سال۹۹ اگر همین روند ادامه پیدا کند در سه ماهه اول امسال، فرآیند ثبت سفارش هم از نظر زمان به حداقل ممکن خواهد رسید، به گونه‌ای که فعال اقتصادی در منطقه آزاد بتواند در کمترین زمان ممکن و طی کردن کمترین مراحل، اقدامات لازم در حوزه ثبت سفارش را انجام دهد.

در سال ۹۸ روی ۳۱۰ طرح به عنوان فرصت سرمایه‌گذاری مطالعه شد و عملا به طرح تبدیل شده‌اند که سرمایه‌گذاران این طرح‌ها نیز انتخاب شده‌اند وبسیاری از این پروژه‌ها فعالیت خود را آغاز کرده‌اند آنچه در این مجموعه قابل توجه است اینکه مناطق موظف شده‌اند که تا سال ۱۴۰۰ این ۳۱۰ پروژه را در کل مناطق آزاد اجرایی کنند و ماحصل این برنامه افزایش تولید و صادرات و به تبع آن کارآفرینی بیشترخواهد بود که برای حدود ۶۶ هزار نفر فقط در مناطق آزاد ایران اشتغال ایجاد خواهد شد.

آمارهای اقتصادی و تولیدی در مناطق آزاد و ویژه

در سال ۹۸ در مناطق آزاد بیش از ۲۲۱ واحد نوآور و فناور جذب شد و تعداد واحدهای نوپای نوآور جذب شده در این مناطق۴۴۸ واحد بوده و قرار بر این است که درامسال هم مانند سال ۹۸، مناطق آزاد با شرکت‌های دانش‌بنیان همکاری بیشتری داشته باشند و برای حمایت از این شرکت‌ها نیاز به توجه بیشتر جهت استفاده از تسهیلات صندوق‌ نوآوری و شکوفایی، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر دارند که برای درآمد و حفظ سرمایه و همچنین افزایش اشتغال در مناظق بسیار مفید و سود آور خواهد بود.

یک اتفاق مثبت دیگری که در سال ۹۸ رخ داد، افزایش واحد‌های تولیدی بود و به نظر می‌رسد که سال۹۹ هم همانند سال گذشته این سیاست پیگیری شود تا بتوان تعداد واحد‌های تولیدی را افزایش داد.

از موضوعات مهمی که در سال ۹۸ خبر‌هایی بسیاری درباره آن منتشر شد و برای مناطق آزاد و نیز فعالان اقتصادی دارای اهمیت فراوان بود تاسیس بانک‌های برون مرزی یا آف شور بانک‌ها بود. در این زمینه حداقل هزینه برای سرمایه‌گذاری بانک‌های برون مرزی یا آف شور از ۱۵۰ میلیون یورو به ۵۰ میلیون یورو تغییر پیدا کرد و این خبر خوبی برای کسانی بود که به تاسیس آف شور بانک‌ها در مناطق آزاد علاقه‌مند بودند.

همچنین مدیران مناطق ازاد بیان کرده‌اند که در سال ۹۸ با کشور‌های دیگر هم ارتباطاتی هدفمند برقرار کرده‌اند که در ادامه آن روال فهرستی از برنامه‌های عملیاتی در چارچوب اجرایی کردن موافقتنامه اوراسیا تهیه و قصد دارند که این برنامه عملیاتی را اجرایی کنند تا مناطق آزاد بتوانند از مفاد این موافقتنامه هم بهره‌مند شوند.

طبق آمارها در مناطق آزاد و ویژه کشور در سال ۹۸ ارزش سرمایه‌گذاری محقق شده بخش خصوصی در بخش داخلی ۱۳ هزار میلیارد تومان بعلاوه ۵ میلیارد دلار ودر بخش خارجی ۱۳۷ میلیون دلار بوده است.

بودجه عمرانی مناطق آزاد در سال ۹۸ از محل منابع داخلی ۱۲۲۰ میلیارد تومان بوده است.

مناطق آزاد و ویژه در بخش تجارت نیز سال‌های موفقی را پشت سر گذاشتند و در مجموع سال‌های ۹۲ تا ۹۸ ارزش صادرات غیر نفتی از مبدا مناطق به سرزمین اصلی ۳۸ میلیارد دلار و صادرات غیرنفتی از مبدا مناطق به خارج از کشور ۱۳۶ میلیارد دلار بوده است (مجموعا ۱۷۴ میلیارد دلار ارزش صادرات)، و ارزش واردات به منظور تولید و عرضه و مصرف به مناطق نیز طی همه سال‌های ذکر شده ۴۷ میلیارد دلار بوده است.

در بخش گسترش تولید تعداد واحدهای تولیدی فعال و مستقر در این مناطق در بخش صنعت، معدن و کشاورزی ۱۸۶۸ واحد بوده است و در کنار آن شاهد فعالیت ۱۲۷۴ واحد تولیدی در بخش‌های گردشگری، مالی، لجستیک بوده‌ایم.

در بخش اشتغال تعداد شاغلین در بخش‌های خصوصی و غیردولتی مستقر در مناطق آزاد و ویژه ۵۱۲ هزار نفر بوده است که در طی سال‌های اخیر برای ۱۸۰ هزار نفر شغل در این مناطق ایجاد شده است.

ارزش  جذب شده مناطق ( تحقق یافته) در دولت تدبیر و امید در دو بخش ریالی و ارزی به ترتیب ۸۵ هزار میلیارد تومان و ۲۵ میلیارد دلار بوده است همچنین ارزش سرمایه‌گذاری خارجی جذب شده( تحقق یافته) ۵.۴ میلیارد دلار بوده است.

عملکرد مناطق آزاد در پروژه‌های عمرانی اتمام یافته در سال ۹۸ در مجموع ۹۸۲ هزارمیلیاردتومان بوده است مجموعه بودجه عمرانی هزینه شده از محل منابع داخلی سازمان‌های مناطق آزاد ۶۲۶۰ میلیارد دلار بوده است.

مهمترین اقدامات به انجام رسیده مناطق آزاد در برنامه رونق تولید در سال ۹۸ را می‌توان اینگونه بیان کرد:

1. بهره‌برداری رسانیدن ماژول‌های اقتصادی پنجره واحد الکترونیک خدمات
2. بهینه‌سازی فرآیند‌های درون سازمانی جهت تسهیل کسب و کار در مناطق
3. حل و فصل مشکلات ورود مایحتاج واحدهای تولیدی به محدوده مناطق
4. حل و فصل مشکلات معوقات مالیاتی واحدهای تولیدی مستقر در مناطق
5. بهینه‌سازی ضوابط تاسیس بانک خارجی و آفشور در مناطق آزاد
6. تدوین سند و توسعه اقدامات نقش آفرینی مناطق آزاد در توسعه مبادلات تجاری با اوراسیا
7. تسریع در اجرای پروژه‌های عمرانی زیرساختی در توسعه سرمایه‌گذاری تولیدی
8. ایجاد مراکز نوآوری و فناوری مطابق دستورالعمل جهت حمایت از کارآفرینی نوآورانه و فناورانه

امید است در امسال که سال جهش تولید نامگذاری شده سال خوبی در حوزه اقتصادی و پیشرفت در مناطق آزاد و ویژه باشد ضمن اینکه سال ۹۹ یکی از برنامه‌های سازمان مناطق آزاد پیگیری فعالیت‌ها درباره راه‌اندازی و بهره‌برداری از بورس بین‌الملل در منطقه آزاد کیش خواهد بود که اقدامات اولیه برای آن انجام شده و هماهنگی لازم با سازمان بورس نیز انجام شده است.

منبع: گسترش نیوز