هر آنچه درباره سهام عدالت باید بدانید

در هر مطلبی که می خوانید ممکن است فقط بخشی از اطلاعات سهام عدالت را شرح داده باشد یا از بحث های مطرح شده در آنها سر در نیاورید.

در این مقاله سعی می کنیم به طور کامل هر آنچه درمورد سهام عدالت باید بدانید را به زبان ساده شرح دهیم. با ما همراه باشید.

سهام عدالت چیست؟                

در اصل سهام عدالت نوعی یارانه یا کمک هزینه ای بود که در سال 1385 توسط دولت نهم جمهوری اسلامی ایران برای کمک به اقشار کم درآمد کشور در نظر گرفته شد.

اما این یارانه به صورت نقدی به این اقشار داده نشد.

سهام عدالت مجموعه ای از سهم های مختلف شرکت ها و صنایع بزرگ کشور بود که به دسته هایی از مردم که با توجه به نظارت دولت انتخاب شد، داده شد.

اما دلیل این کار چه بود؟

سهام عدالت چرا به مردم داده شد؟

برای جواب به این سوال باید بدانیم که هدف دولت از دادن سهام عدالت و تخصیص آن به قشرهای خاصی که انتخاب شدند چه بوده است. چند مورد از این اهداف را نام می بریم:

• شرکت دادن طیف بیشتری از مردم و طبقه های کم درآمد تر در امور اقتصادی و سرمایه کشور.
• ایجاد یک سرمایه گذاری بلند مدت برای اقشار ضعیف تر جامعه.
• دریافت سود توسط دسته هایی که توانایی اقتصادی کم تری نسبت به دیگران داشتند.
• کم کردن فاصله طبقاتی و بالا بردن قدرت مالی این دسته از مردم کشور.
• مشارکت دادن مردم در تقویت سهام و بازار بورس
• مشارکت دادن مردم در بیشتر کردن سرمایه های صنایع و شرکت های حیاتی کشور
• حمایت از اقشار کم درآمد در طولانی مدت.
• و …

سهام عدالت به چه گروه هایی از مردم تعلق گرفت؟

با توجه به گفته های بالا حال باید بدانیم چه اقشار و گروه هایی از مردم توانستند سهام عدالت را دریافت کنند. یا به عبارتی چه دسته هایی و بر اساس چه میزانی شناسایی شدند تا مشمولان دریافت سهام عدالت باشند.

با توجه به تحقیقات و آمارگیری ها در آن زمان و لایحه هایی که به مجلس شورای اسلامی ابلاغ شد چند دسته از مردم اولویت بیشتری نسبت به دیگران برای دریافت سهام عدالت پیدا کردند.

این تحقیقات منجر به دهک بندی کلی جمعیت کشور و انتخاب 6 دهک از پایین ترین درآمد ها بود که در نهایت حدود 42 میلیون نفر واجد دریافت سهام عدالت شناخته شدند.

این اولویت بندی به این دلیل بود که در آن زمان دولت تنها می توانست مقداری خاصی از سهام های مربوط به شرکت های انتخاب شده برای سهام عدالت را به مردم بدهد.

دسته بندی اصلی مشمولان سهام عدالت به شرح زیر است:

• افراد تحت پوشش کمیته ی امداد امام خمینی
• افراد تحت پوشش سازمان بهزیستی
• رزمندگان، جانبازان و ایثارگران کم درآمد یا فاقد درآمد
• کارگران فصلی
• بازنشستگان و کارمندان، چه در ادارات عمومی چه در ادارت لشکری و کشوری
• روستاییان و عشایر
• بانوان سرپرست خانوار و سایر اقشار مانند خادمان مسجد یا طلاب و یا خبرنگاران

روند پیش روی سهام عدالت چگونه بود؟

پیش به اجرا درآمدن طرح سهام عدالت دولت تصمیم به پیشرفت در جهت خصوصی سازی دارایی ها و سرمایه ها کرده بود اما این روند بسیار کند پیش می رفت.

در سال 1385 پس از ایجاد یک اصلاحیه و تفسیر جدید از اصل 44 قانون اساسی، که به زبان ساده به تعیین تقسیم بندی های اموال دولتی، تعاونی و خصوصی می پردازد، دولت توانست تا سقف 80 درصد از سهام این دارایی ها را واگذار کند.

به این ترتیب شروع طرح سهام عدالت قوت بیشتری گرفت.

در لیست این سهام ها شرکت های بزرگی مانند صنایع فولاد، معادن، صنایع نفتی و گازی، خودروسازی ها و بانک ها به چشم می خورد.

پس از گذشت مراحل بالا برگه های سهام عدالت میان سه دسته اولیه افراد تحت پوشش کمیته امداد، سازمان بهزیستی و رزمندگان فاقد درآمد در چهار استان کشور تقسیم شد.

در ابتدا ارزش این برگه ها 500 هزار تومان سهام بود که بعد ها به یک میلیون تومان افزایش پیدا کرد و این گروه ها به گروه های تخفیف دار معروف شدند.

پس از گذشت زمان بسیار در آبان ماه سال 1395 سود شرکت های دخیل در سهام عدالت به مقداری معادل 17 هزار و 500 میلیارد تومان تخمین زده شد که 1300 میلیارد آن پیش از سال 1388 به عنوان سود سهام عدالت میان دسته هایی از مردم تقسیم شد.