کاروانسرای باغ شیخ ساوه در راه جهانی شدن

به نقل از روابط‌عمومی اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان مرکزی، مصطفی مرزبان مدیرکل امروز 4 بهمن ماه 99  اظهار  داشت: «ثبت جهانی این اثر تاریخی، اتفاقی بسیار مهم برای استان مرکزی و شهرستان ساوه است که تحقق آن نیاز به همکاری و مشارکت مسئولان و مالک خصوصی دارد».

او گفت: «کاروانسرای باغ شیخ یا عبدالغفارخان یکی از گزینه‌های سال ۲۰۲۰ به منظور ثبت جهانی در یونسکو است که مقدمات این رخداد مهم در دست انجام است».

مدیر کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان مرکزی در ادامه افزود: «کاروانسرای باغ شیخ مربوط به دوره قاجار بعنوان یکی از کاملترین و جامع‌ترین کاروانسراهای ایران به لحاظ فرم پلان، تزئینات، رعایت تناسبات و الگوی چینش فضاهای کاربردی در پلان، است»

مرزبان ادامه داد: «هزینه مطالعات و تهیه طرح مرمت این کاروانسرا نیز به منظور ثبت جهانی از سوی میراث فرهنگی پرداخت می‌شود»

 به گفته او، اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی حامی حفظ آثار تاریخی در استان است و در صورت ثبت جهانی کاروانسرای باغ شیخ تسهیلات و مشوق‌های ویژه‌ای اعطا می‌شود.

مرزبان در ادامه گفت: «بطور قطع ثبت جهانی کاروانسرای باغ شیخ در استان مرکزی جدای از معرفی فرعی از معماری ایرانی به جهان با شاخصه‌ها و عملکردهای خاص خود، زمینه‌های رونق گردشگری، ایجاد اشتغال و توسعه پایدار در شهرستان تاریخی ساوه با جاذبه های تاریخی و طبیعی متنوع را فراهم می‌آورد»

محسن رحمتی معاون  میراث فرهنگی استان مرکزی در این‌باره گفت: «کاروانسرای باغ شیخ از بناهای دوره زندیه است که علاوه بر فضای کاروانسرایی دارای یک آب انبار، حسینیه و محراب است که در چهاردهم مهر سال ۱۳۵۴ خورشیدی به ثبت ملی رسید»

او افزود: «کاروانسراها در ایران حداقل از دوره هخامنشی نقش ویژه‌ای داشته و نقش عملکردی و کارکردی خود را  بخصوص در ارتباط با راه بزرگ شاهی یا راه بزرگ خراسان در دوره‌های بعدی یعنی دوره اشکانی، ساسانی و بعدها در تمام طول دوره اسلامی حفظ کرده‌اند»

رحمتی با اشاره به اینکه این کاروانسرا در اوائل دوره قاجار، توسط عبدالغفارخان خلج در مسیر قم، اصفهان به همدان و قزوین و تبریز ساخته شده است. افزود: «توجه به پلان چهار ایوانی و بخصوص توجه به سرسرای ورودی با رسمی بندی پرکار و جانمایی دقیق فضاهای مورد نیاز، کاروانسرای باغ شیخ را بعنوان یکی از آخرین تجارب ساخت کاروانسرا در ایران معرفی می‌کند.»

او ادامه داد: «همین شاخصه‌ها بعلاوه سلامت کالبدی بنا باعث شده تا اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان با همکاری مالکین نسبت به ایجاد زمینه برای تهیه مستندات لازم شامل نقشه عرصه و حریم، نقشه‌های به‌روز بنا، گزارش‌های حفاظتی و مرمتی، باستان‌شناسی و کلیه اسناد مرتبط تاریخ و معماری بنا اقدام شده و برای ثبت در فهرست جهانی به سازمان یونسکو ارسال خواهد شد»

معاون میراث فرهنگی استان مرکزیدر ادامه افزود: «در استان مرکزی تعداد 20 کاروانسرا شناسایی شده که قدیمی‌ترین آنها مربوط به دوره آل بویه و جدیدترین مورد آن مربوط به اواخر دوره قاجار است. و از این تعداد تاکنون تعداد 11 کاروانسرا در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است