تورج اصلانی: داستان «بی سرزمین» در مورد زندگی، جنگ، موسیقی، پناهجویی و تولد است

نشست خبری فیلم سینمایی «بی سرزمین» (بینیشتمان) Landless تولید کمپانی سینمایی «ماد مووی» MAAD Movie با حضور تورج اصلانی نویسنده، کارگردان و تهیه‌کننده این فیلم، «ره‌ز هه‌لکه‌وت ره‌شید» Raz Halkawt Rashid تولید مشترک از اقلیم کردستان عراق و «به‌روژ ئاکره‌یی» مشاور فیلمنامه و از بازیگران این اثر سینمایی با حضور خبرنگارها، روزنامه‌نگارها و نماینده تلویزیون‌ها و رسانه‌های مختلف اقلیم کردستان در ساعت 16 دیروز شنبه 26 تیر ماه جاری (17 جولای 2021) در «سیتی سینما» در شهر سلیمانیه پایتخت فرهنگ و هنر اقلیم کردستان برگزار شد. 

تورج اصلانی نویسنده و کارگردان فیلم سینمایی «بی سرزمین» در آغاز این نشست خبری گفت: مراسم افتتاحییه، فرش قرمز و نخستین اکران «بی سرزمین» به مناسبت عید سعید قربان؛ با حضور بازیگران و دیگر عوامل اصلی تولید این اثر، در ساعت 19 روز سه‌شنبه 29 تیر ماه جاری (20 جولای 2021) در «سیتی سینما» در شهر سلیمانیه برگزار می‌شود. 

وی در مورد عوامل فیلم سینمایی «بی سرزمین» گفت: در «بی سرزمین» ترکیبی از عوامل حرفه‌ای از کشورهای ایران، ترکیه، سوریه، عراق و اقلیم کردستان حضور دارند و بازیگران سرشناسی از این مناطق به چهار زبان کُردی، ترکی، عربی و فارسی بازی کرده‌اند، از جمله؛ «شوان عطوف» بازیگر سرشناس اقلیم کردستان، «هانی مجتهدی» خواننده نام‌آشنای کُردستان ایران، «جاهیت شاهین یالچین» Cahit Şahin Yalçın بازیگر مطرح از کُردستان ترکیه، «به‌روژ ئاکره‌یی» شاعر، مترجم، عکاس و داستان‌نویس سرشناس کُرد، به عنوان مشاور فیلمنامه و بازیگر؛ از نخستین روزهای نوشتن فیلمنامه با من همراه و همگام بود و همچنین «ریکیش شهباز»، «بنگین علی» و «هاکار عبدالقادر محمد» از بازیگران اقلیم کردستان، «بولت کاسِر» Bülent Kaser بازیگر مطرح و باتجربه از کشور ترکیه، «محمود به‌رازی» آهنگساز و موسیقیدان سرشناس و باتجربه کُرد سوری ساکن «روژئاوا» و آقای «ره‌ز هه‌لکه‌وت ره‌شید» تولید مشترک از شهر سلیمانیه ما را در ساخت این اثر کمک کردند. همچنین نارین محمدی، فرمیسک رحیم‌زاده، طاها عبدالکرم ابوبکر، روال نافگوندی، ئاسو رفیق، هورامان و دیگر بازیگرانی از شهر حلبچه نیز دلسوزانه ما را در ساخت این اثر همراهی سینمایی کردند. 

اصلانی در مورد داستان «بی سرزمین» گفت: در مجموع، داستان این فیلم در مورد زندگی، جنگ، موسیقی، پناهجویی و تولد است. این اثر، اتفاقات بعد از جنگ با داعش را برای مخاطب خود بازگو می‌کند؛ مردم زیادی برای نجات جان خود و همچنین به دلیل ویرانی و عواقب جنگ، مجبورند که خانه، کاشانه، شهر و دیار خود را ترک کنند و در واقع به دنبال سرزمین جدیدی می‌گردند تا در آنجا با آرامش و آسایش، بقیه زندگی خود را سپری کنند. 

نویسنده و کارگردان «بی سرزمین» در مورد برنامه اکران سراسری این اثر سینمایی در کشور عراق گفت: آقای «ره‌ز هه‌لکه‌وت ره‌شید» تولید مشترک «بی سرزمین» به همراه همکاران خود، برنامه‌ریزی دقیقی کرده‌اند که اکران سراسری این فیلم، از روز سه‌شنبه 29 تیر ماه جاری (20 جولای 2021) در سینماهای شهرهای مختلف اقلیم کردستان آغاز شود و در ادامه، قرار است در سینماهای دیگر شهرهای کشور عراق نیز روی پرده برود.

در ادامه این نشست خبری «ره‌ز هه‌لکه‌وت ره‌شید» تولید مشترک فیلم سینمایی «بی سرزمین» گفت: مراسم فرش قرمز «بی سرزمین» در نخستین روز عید سعید قربان؛ با حضور بازیگران و دیگر عوامل اصلی تولید این اثر، در «سیتی سینما» در شهر سلیمانیه برگزار می‌شود و در روز دوم هم عید هم اکران سراسری آن، در تمام سینماهای شهرهای مختلف اقلیم کردستان از جمله؛ در سالن‌های سینمایی «امپایر سینما» در شهر اربیل، در سالن‌های سینمایی «دهوک مول» در شهر دهوک، در سالن‌های سینمایی «تایم سنتر مول سینما» در شهر کرکوک و همچنین در سالن‌های «سیتی سینما» در شهر سلیمانیه آغاز می‌شود، در ادامه هم در دیگر شهرها و مناطق اقلیم کردستان شامل؛ کلار، حلبچه، رانیه، سوران، کوی سنجق و ... روی پرده می‌رود. همچنین برنامه‌ریزی کرده‌ایم تا «بی سرزمین» در آینده نزدیک در سینماهای بغداد و دیگر شهرهای عراق نیز اکران شود.

تورج اصلانی در مورد انتخاب بازیگران فیلم سینمایی «بی سرزمین» گفت: ما بر مبنای داستان، بازیگران را انتخاب کردیم. داستان اصلی بر محوریت یک خواننده زن کُرد است؛ من قبل از این‌که به بازیگری که این نقش، را ایفا کند؛ فکر کنم به این فکر می‌کردم که بیننده بایستی این فیلم، برایش باورپذیر باشد؛ از «هانی» به عنوان خواننده حرفه‌ای و سرشناس درخواست کردم که این نقش را ایفا کند. بعد از حضور ایشان، بیشتر بر روی تکنیک و مهارت بازیگری کار کردیم.      

این سینماگر در مورد مشارکت دولتی در ساخت «بی سرزمین» گفت: این فیلم، بدون حمایت هیچ اسپانسر دولتی و هیچ حزبی تولید و آماده نمایش شده است و در واقع، محصول سینمای مستقل کُردستان است. با پول پس‌انداز شخص بنده و کاک «ره‌ز هه‌لکه‌وت ره‌شید» این فیلم را تولید کردیم.   

در بخش دیگری از این نشست خبری «به‌روژ ئاکره‌یی» مشاور فیلمنامه و بازیگر «بی سرزمین» گفت: راستش، من در هفتمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم «دهوک» در سال 2019، به عنوان داور بخش رقابتی فیلم‌های کوتاه «سینمای کُردی» حضور داشتم و در دیداری که با تورج اصلانی داشتم، سیناپس و بخش‌های کوتاهی از «بی سرزمین» را که در ایران فیلمبرداری کرده بود به من نشان داد، خیلی برایم جذاب بود و در ادامه، داستان فیلم را برایم بازگو کرد که در مورد مهاجرت و کوچ اجباری کُردهاست. تورج از من خواست که فیلمنامه را با هم بنویسیم. خب، من در ابتدا این همکاری را خیلی جدی نگرفتم و موضوع را فراموش کردم. ولی بعد از دو هفته؛ تورج، فیلمنامه را به فارسی برای من فرستاد و گفت بر روی آن کار کن و هفته آینده هم به کوردستان می‌آیم. در واقع، در برابر یک عمل انجام شده قرار گرفتم. پس، شروع به ترجمه فیلمنامه کردم، و کار من بیشتر، دقت در مورد لجهه‌های مختلف زبان کُردی بود.

وی همچنین گفت: اکثر سینماگرانی که در کردستان مشغول کار هستند از دوستان خوب من هستند و آنها را دوست دارم و به خودم حق می‌دهم از آنها انتقاد کنم. چون یک مشکل اساسی در سینمای کُردی وجود دارد و آن هم این است که خیلی جدی بر روی فیلمنامه کار نمی‌کنند؛ فیلم کُردی امروزه با مشکل لجهه‌ها روبرو است. ما متأسفانه در برخی از فیلم‌های کُردی آثاری را مشاهده می‌کنیم که خواهران و برادران یک خانواده، هر کدام با یک لجهه‌ مختلف صحبت می‌کنند و این باعث می‌شود بیننده کُرد آن را باور نکند. یعنی سینمای کوردستان با مشکل باورپذیری، حتی در زبان و لهجه با مشکلی اساسی روبرو است. 

این داستان‌نویس و نامزد دو دوره جایزه ادبی هوشنگ گلشیری در ادامه سخنانش تأکید کرد: واضح است که کارگردانان کُرد، نگاهشان به خارج از مرزهاست، و من همیشه گفته‌ام، سینمای کُردی تا به امروز، سینمایی در مورد کُردهاست و نه برای کُردها. فیلم‌ها برای خارج از مرزها ساخته می‌شوند، به این معنی که لطفا ما را ببینید؛ خب وقتی وضعیت از این قرار باشد، پس توقع غلطی است که فیلمساز کُرد، گلایه کند از این‌که مردم در کردستان چرا به تماشای آثار ما نمی‌‌نشینند. خب من می‌گویم شما آثارتان را برای مردم کوردستان نساخته‌اید و از نظر زبانی یک ذره هم به شما باور نمی‌کنند. بخش دیگر، مشکل سینمای کوردی به بازیگران کُرد برمی‌گردد، آن ها متاسفانه تنبل هستند و لجهه‌های مختلف زبان کُردی را یاد نمی‌گیرند، حتی لجهه شهر همسایه خودشان را هم بلد نیستند. بازیگری فقط صورت زیبا و هیکل ورزیده یا کشیده نیست؛ بازیگری بایستی در چشم، صدا، نگاه، صورت، حرکت و ... آنها وجود داشته باشد. این امر در سینمای جهان عادی و حتی بدیهی است. به عنوان نمونه، «ژولیت بینوش» Juliette Binoche بازیگر سرشناس و ستاره سینمای دنیا به زبان‌های فرانسه و انگلیسی و ... به ایفای نقش پرداخته است. این عجیب نیست. بلکه بدیهی است.

ئاکره‌یی در ادامه سخنانش اظهار داشت: کاری که تورج اصلانی از من خواست کار بر روی لجهه‌های مختلف زبان کُردی بود؛ من فیلمنامه را از فارسی به کُردی ترجمه کردم و زبان و لهجه‌ها را طبق موقعیت و شرایط خاص کوردستان در آوردم. برای همین، می‌توانم بگویم هر شخصیتی که در «بی سرزمین» بازی کرده و حرف زده، زبان و لهجه‌ی دقیقاً همان منطقه را دارد. 

«به‌روژ ئاکره‌یی» مشاور فیلمنامه و بازیگر فیلم سینمایی «بی سرزمین» در پایان این نشست خبری گفت: هنگام ساختن این فیلم، مشکلات و کمبودهای زیادی داشتیم و ناچار بودیم هر شب‌ بنشینیم و سکانس‌های فردا را طبق داشته‌های آن روزمان بازنویسی کنیم؛ چون همه چیز، دائم در حال تغییر بود و ما مجبور می‌شدیم خودمان را با شرایط وفق بدهیم تا فیلمبرداری را به اتمام برسانیم. چون نخستین تجربه سینمای مستقل کوردستان بود؛ سینمای مستقلی که بایستی بر روی پاهای خودش بایستد. سینما هم مثل هر حوزه‌ای باید روی پاهای خودش بایستد و اگر این اتفاق نیفتد؛ موفق نخواهد شد، و ما برای انجام این مهم، تلاش خودمان را کردیم.

صفحه رسمی فیلم سینمایی «بی سرزمین» در اینستاگرام:

https://instagram.com/landlessmovie?utm_medium=copy_link 

صفحه رسمی فیلم سینمایی «بی سرزمین» در فیسبوک:

https://www.facebook.com/landlessmovie/ 

مدیریت روابط عمومی فیلم سینمایی «بی سرزمین».