معماری اینترنت ایران دچار مشکل است

به نقل از روابط عمومی سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران، در چند سال اخیر و به ویژه از شهریور ماه سال گذشته، همواره وضعیت دسترسی به اینترنت در کشور با تغییراتی همراه بوده است. نگاه حاکمیت با نگاه مردم و بخش خصوصی، در مورد دسترسی به اینترنت، فاصله معناداری با یکدیگر دارند. در این میان سازمان نصر تهران همواره حامی دسترسی مردم به اینترنت بدون محدودیت بوده است. در این زمینه می‌توان به نامه حسین اسلامی، رئیس هیأت مدیره سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران خطاب به عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در 11 بهمن ماه سال گذشته اشاره کرد.

اسلامی در این نامه ضمن مخالفت با محدودیت و طبقاتی کردن اینترنت، گفته بود: «پس از محدودیت‌های ایجاد شده در دسترسی به اینترنت، اخبار واصله، اشاره به درخواست دسترسی برخی نهادها، دستگاه‌ها، شرکت‌های نرم‌افزاری و... به اینترنت بدون فیلتر دارد. مستحضرید که این سازمان، مخالف محدودیت‌های اعمال شده چند ماه اخیر است و آن را به نفع کسب‌وکارهای حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات نمی‌داند. علاوه بر آن، این سازمان معتقد است که بهم خوردن بی‌طرفی شبکه و وجود سطوح دسترسی مختلف کسب‌وکارها به اینترنت، بر هم زننده تعادل بازار است».

حالا بار دیگر سخنان معاون علمی‌ و فناوری رئیس‌جمهور درباره وضعیت اینترنت خبرساز شده است. او که حالا از اصطلاح جدیدی برای اینترنت طبقاتی استفاده می کند. یعنی «اینترنت حرفه‌ای» و آن را خواسته «خود بچه‌های استارتاپی» ذکر کرده است بدون آن که نام و نشانی از این «بچه‌ها» ذکر شود.

این راه‌حل‌ها تنها اتلاف وقت است

«رضا قربانی» عضو هیأت مدیره سازمان نصر تهران و رئیس کمیسیون فین‌تک در این باره می‌گوید: قبلا از اینترنت حرفه‌ای با اصطلاحات دیگری مانند «اینترنت طبقاتی»،«اینترنت ملی» و «شبکه ملی اطلاعات» یاد می شد. واقعیت این که اینترنت، اینترنت است و حرفه‌ای و غیرحرفه‌ای، ملی و غیرملی، صیانت شده و نشده نداریم. ما برای اینترنت مورادی مانند سرعت دسترسی به شبکه یا برخی فاکتورهای دیگر را داریم. این گونه اصطلاحات ابداع شده، هیچ گونه مصداق بیرونی ندارند.

او معتقد است: منظور از اینترنت حرفه‌ای این است که ما اینترنت را فیلتر و محدود می‌کنیم؛ پس از آن برای برخی جاها این محدودیت‌ها را قائل نمی‌شویم. واقعیت این است که مسئله اصلی اینترنت امروز ایران اختلالات پیوسته‌ای است که در شبکه وجود دارد و بر این باورم با وجود این اختلالات پیوسته حتی اگر بخواهیم و یا یک منطقه را تعیین کنیم که در آنجا این اختلالات وجود نداشته باشد، این مسئله ممکن نیست. چرا؟ چون معماری و شبکه اینترنت کشور به دلیل دست‌کاری‌های پیوسته‌ای که در آن صورت می‌گیرد، به صورت مداوم دچار اختلال است.

قربانی می‌گوید که در حال حاضر معماری اینترنت کشور دچار مشکل است: آنها می‌خواهند دسترسی VPNها را محدود کنند، با این روشی که پیش می‌رود بر این باورم که ارائه اینترنت بدون محودیت در یک منطقه خاص امکان‌پذیر نیست. به عنوان مثال مدتی پیش سرورهای همه پیام رسان‌های ایرانی که تقریبا در یک نقطه متمرکز شده‌اند، به صورت همزمان و به دلیل قطعی برق از کار افتاد. در کجای دنیا اتفاق می‌افتد که همه پیام رسان‌ها را در یک جا متمرکز کنند که چنین اتفاقی برای آنها بیفتد.

رئیس کمیسیون فین‌تک سازمان نصر تهران تاکید می‌کند: این تصور که به برخی جاها اینترنت بدهیم، شدنی نیست؛ چون همان گونه که عنوان شد اینترنت کشور دچار اختلال است و تا زمانی که رویکرد اصلی را تغییر ندهیم و دسترسی آزاد به اینترنت را فراهم نکنیم، این راه‌حل‌ها تنها اتلاف وقت است.