توسعه صنعت پتروشیمی عامل مهم حفظ امنیت اقتصادی کشور

صنعت پتروشیمی در سال های اخیر، با افزایش سطح بهره وری و ارزش افزوده محصولات تولیدی خود، با اتخاذ راهبرد جهش تولید و استراتژی توسعه صادرات پس از تکمیل و بهره‌برداری از مجتمع‌های جدید پتروشیمی به‌عنوان صنعت ارزش‌آفرین در زنجیره تولید نفت و گاز، نقش مهمی در توسعه جایگاه کشور در سطح خاورمیانه ایفا کرده است و این خود آینده ای روشن را برای کسب جایگاه های برتر جهانی نوید می دهد.

آمارها از سازمان برنامه و بودجه کشور نشان می‌دهد ظرفیت اسمی تولید صنعت پتروشیمی به ۶۶ میلیون تن در سال ۱۳۹۸ افزایش یافت که نتیجه آن تولید ۵۵,۴ میلیون تن محصول پتروشیمی در دوره مزبور بوده است.

کل فروش داخلی مجتمع‌های پتروشیمی در سال ۱۳۹۸ برابر با ۱۸,۶۴ میلیون تن به ارزش ۱۰۴۷۸۳۵ میلیارد ریال بوده که ۱۰.۶۴ میلیون تن آن به ارزش ۵۱۲۸۱۹ میلیارد ریال به‌صورت فروش بین مجتمعی بوده است. فروش بین مجتمعی از نظر وزنی ۵۷ درصد و از نظر ارزشی ۴۹ درصد فروش داخلی را تشکیل می‌دهد. فروش خالص داخلی مجتمع‌های پتروشیمی در سال ۱۳۹۸ برابر با ۸ میلیون تن به ارزش ۵۳۵۰۱۶ میلیارد ریال بوده است. صادرات محصولات پتروشیمی نیز در سال ۱۳۹۸ معادل ۲۲.۳ میلیون تن به ارزش ۹.۵ میلیارد دلار بوده که با توجه به کاهش قیمت‌های جهانی محصولات نسبت به ارقام سال ۱۳۹۷ کاهش یافته است.

این آمارها علاوه بر اثبات جهش تولید در این حوزه استراتژیک، گویای نقش مهم صنعت پتروشیمی در توسعه صنعتی و ایجاد اشتغال در نقاط مختلف کشور است.  نزدیک به ۳ هزار شغل در سالهای اخیر تنها با راه اندازی سه طرح کاویان، لرستان و مهاباد و حدود ۳ هزار فرصت شغلی دیگر نیز با طرح‌های پتروشیمی مسجد سلیمان ، ایلام ، هنگام و بوشهر  ایجاد شده است.

وضعیت کنونی نشان می‌دهد برنامه‌ریزی‌های راهبردی در این صنعت نتیجه‌بخش بوده است و علاوه بر افزایش دانش فنی، گسترش مراودات تجاری و رشد فرهنگ اشتغال، موجب ارزآوری و تثبیت بازار سرمایه نیز شده است.

از سوی دیگر صنایع پایین دستی کشور نیز از بخش وسیعی از محصولات پتروشیمی برخوردار شده‌اند و مواد مورد نیاز این صنایع به حد کافی تولید و عرضه می شوند.

علاوه‌بر این، در سالهای اخیر صنایع دیگر همچون صنایع تکمیلی، بیمه و حمل و نقل و بخش های بزرگ خدماتی و صنایع کوچک اقتصادی نیز تحت تاثیر صنعت پتروشیمی قرار گرفته‌اند و موجب رشد و توسعه آنان شده است.

جهت‌گیری صنعت پتروشیمی به سمت هوشمندسازی و تنوع سازی بیشتردر تولیدات متمرکز شده است و این به معنای عبور از تولیدات سنتی مانند اوره، آمونیاک، متانول، اتیلن، پلی اتیلن سبک و سنگین خطی و رسیدن به تکمیل زنجیره‌های ارزش و تولید گریدهای جدید محصولات پتروشیمی و پلیمری است که این با  با استفاده از ورود فناوری، دانش فنی و لایسنس‌های جدید جهان در صنایع پتروشیمی محقق خواهد شد. با متنوع کردن سبد تولید محصولات پتروشیمی و پلیمری و محصولات جدیدی همچون آکریلونیتریل، استونیتریل، آکریلیک اسید، آکریلات استرها، انیدرید مالئیک، بوتان دی ال، پلی بوتیلن ترفتالات، ایزو بوتان و تتراهیدرو فوران، اسید فوماریک، رزین‌های پلی استر غیر اشباع، پنتا اریتریتول و سدیم فرمات، امکان تامین خوراک بیشتر برای صنایع تکمیلی پتروشیمی در کشور نیز فراهم خواهد شد.

این موارد نشان می‌دهد صنعت پتروشیمی علاوه بر تحقق جهش تولید و ارزش آفرینی، گام‌های موثری در مسیر راهبردی حوزه انرژی کشور برداشته است و همچنین موجب تامین امنیت اقتصادی کشور در کوتاه مدت و حفظ جایگاه صنعتی ایران عزیز در سطح جهانی در بلند مدت خواهد بود.